Advies over roken

Roken tijdens je zwangerschap brengt grote risico’s met zich mee. Zelf roken, maar ook veelvuldig verblijven in een rokerige omgeving, heeft een nadelige invloed op je zwangerschap. In sigaretten zitten schadelijke stoffen die zorgen voor een verminderde doorbloeding van de placenta (moederkoek) en daardoor een verminderde zuurstof- en voedseltoevoer naar je kind. Hierdoor bestaat het risico dat je baby minder goed groeit. Kinderen van rokende moeders hebben daarom vaker een (te) laag geboortegewicht en worden ook vaker te vroeg geboren. Ze kunnen daardoor kwetsbaarder zijn en tijdens hun eerste levensjaren hebben ze vaker ziekten aan de luchtwegen. Ook heeft roken tijdens je zwangerschap zijn negatieve invloed op het gedrag en leerprestaties van je kind op latere leeftijd. Er zijn bovendien aanwijzingen dat wiegendood vaker voorkomt als er in de buurt van de baby gerookt wordt.

Het advies aan beide aanstaande ouders is dan ook: stop met roken en vermijd rokerige ruimten zoveel mogelijk.

Als je ondersteuning nodig hebt bij het stoppen met roken, dan kun je dit bespreken met een van ons. Je kunt hiervoor ook bij de huisarts terecht.

Advies over alcohol

Gebruik van alcohol tijdens je zwangerschap kan schadelijk zijn voor je ongeboren kind. Vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven, raden we aan geen alcohol te gebruiken. Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap overmatig alcohol gebruikten, hebben onder andere een verhoogde kans op groeiachterstand en hersenbeschadigingen. De hoeveelheid alcohol die nog wel veilig is, is onbekend.

Daarom raden we gebruik van elke hoeveelheid alcohol af in de zwangerschap.

Advies over voeding

Er is veel informatie beschikbaar over gezonde voeding tijdens je zwangerschap. Tijdens je zwangerschap is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten.

Verse groenten en fruit zijn belangrijke leveranciers van vitaminen, mineralen en vezels. Zorg wel dat het goed gewassen is.

Aardappelen, (volkoren)brood, rijst en pasta (zoals macaroni) zijn belangrijke energiebronnen.

Melk, kaas, eieren, vlees, kip en vis zijn belangrijk voor de calcium- en eiwitbehoeften van het groeiende kind en de moeder zelf. Gebruik per dag minimaal ½ liter melk of melkproducten (melk, karnemelk, yoghurt, vla, kwark en kaas).

Halvarine, boter, margarine en vette vis voorzien in de behoefte aan vitamine A en D. Bovendien bevat vette vis de juiste vetzuren voor de ontwikkeling van de hersenen. Het advies is om 2x in de week vette en verse (niet vacuüm verpakte) vis te eten (denk aan haring, zalm, etc). Lust je geen vis, dan zijn visolie capsules een goed alternatief.

Wees zuinig met suiker en snoep niet overmatig.

Eet bij voorkeur voedsel dat vers of vers bereid is, en bewaar dit zo kort mogelijk in de koelkast. Om besmetting door de listeria bacterie te voorkomen wordt aangeraden geen rauwe producten te eten die lang in de koeling hebben gelegen, zoals rauwkost en salades.

Lijnen tijdens de zwangerschap of in de borstvoedingsperiode is niet verstandig. Als je overgewicht hebt, is het wel verstandig om matig te gaan eten, waardoor je niet veel aankomt in gewicht. Dit kan eventueel onder begeleiding van een diëtist.

Vegetarisch eten is ook tijdens de zwangerschap geen probleem. Zonder vlees en of vis op het menu is het extra belangrijk om erop te letten dat je wel voldoende B-vitamines en ijzer binnen krijgt. B-vitamines zitten vooral in volkoren producten, aardappelen, peulvruchten, eieren en zuivelproducten.

Eet geen (zachte) kazen die gemaakt zijn van rauwe melk (au lait cru). Rauwe melk, bijvoorbeeld van de boer, moet je voor gebruik koken. In rauwe melk kan de listeria bacterie groeien. Besmetting met die bacterie kan gevolgen hebben voor je kind. Gepasteuriseerde melk of kazen van gepasteuriseerde of gesteriliseerde melk kun je zonder risico gebruiken.

Eet geen rauw of halfrauw vlees (zoals filet Américain) en was rauwe groenten en fruit goed. In onvoldoende verhit vlees en in ongewassen groenten en fruit komen soms ziekteverwekkers voor die onder andere toxoplasmose kunnen veroorzaken. Besmetting met toxoplasmose tijdens de zwangerschap kan gevolgen hebben voor je ongeboren kind.

Eet liever geen lever tijdens de zwangerschap, en niet meer dan eenmaal per dag een leverproduct zoals leverworst. In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A kan schadelijke gevolgen hebben voor je ongeboren kind.

Het Voedingscentrum heeft een app die je gratis kunt downloaden, waar je per voedingsproduct het meest actuele advies kunt vinden: ZwangerHap .

Advies over vitamines/supplementen

Eten voor twee is niet nodig, kiezen voor twee wel. Je zwangerschap is een mooie gelegenheid om je eetpatroon eens onder de loep te nemen. De beste optie is als je lichaam alle vitaminen en bouwstoffen uit je voedsel in je darmen kan opnemen. Daarom zijn multivitamines niet noodzakelijk. Sommige pillen die vitamine A bevatten, zijn bij overmatige inname zelfs schadelijk. Wil je een multivitamine gebruiken? Kies dan voor een variant die ontwikkeld is voor zwangeren.

We adviseren wel alle zwangeren extra vitamine D te gebruiken: in ieder geval 10 microgram(400 IE) per dag.

Zoals eerder al te lezen was, adviseren we visolie capsules (omega 3 vetzuren > let op dat er 250 – 450 milligram DHA inzit) als je niet met regelmaat vette vis eet.

Advies over medicijnen

Medicijnen in de vorm van pillen, poeders, capsules, injecties, zalf, crèmes en pleisters worden voorgeschreven door een arts of verloskundige. Gebruik je medicijnen of middelen die niet door een arts of verloskundige zijn voorgeschreven, dan spreken we van zelfmedicatie. Bij kinderwens en tijdens de zwangerschap moet je altijd zorgvuldig zijn. Zo kunnen bepaalde crèmes een schadelijke dosis vitamine A of hormonen bevatten.

Gebruik daarom alleen preparaten die voorgeschreven zijn, en vertel de (tand)arts dat je graag zwanger wilt worden of zwanger bent. Dit is van belang omdat sommige stoffen al vroeg in de zwangerschap invloed hebben op de ontwikkeling van je kind. Het is ook nuttig om bij de apotheek melding te maken van je zwangerschap(swens).

Bij pijnklachten kun je uitsluitend paracetamol (zonder codeïne of coffeïne) zonder gevaar gebruiken, mits je dit volgens de voorschriften doet. Heb je andere pijnstilling nodig, overleg dan altijd met je huisarts.

Als de (tand)arts het noodzakelijk vindt of adviseert om verdoving te gebruiken, bestaat hier tijdens de zwangerschap geen bezwaar tegen. Vertel de (tand)arts wel dat je zwanger bent.